Mokshada Ekadasi: మోక్షద ఏకాదశి

మోక్షద ఏకాదశిని మార్గశిర మాసం శుక్ల పక్షం పదకొండవరోజు జరుపుకుంటారు
దీనిని మౌన ఏకాదశి అని కూడా పిలుస్తారు.అదే రోజు గీత జయంతి.
గీత జయంతి అంటే భాగవతం ప్రకారం శ్రీకృష్ణుడు అర్జనుడికి గీతాసారం బోధించింది ఈ రోజే.
మోక్షద ఏకాదశి గురించి శ్రీకృష్ణుడు ధర్మరాజుకి చేపినట్టు బ్రహ్మాండ పురాణంలో వుంది.
మోక్షద ఏకాదశి రోజు ఉదయం నుంచి ఉపవాసం ఉంటారు, వైష్ణవ ఆలయం దర్శిస్తారు.
ఉపవాసం ఉందా లేని వారు పాలు, పండ్లు తింటారు.

పూర్వం ఈ వ్రతం వైఖాసనుడు అనే రాజు ఆచరించి మోక్షాన్ని పొందినట్టుగా పురాణాలు చెబుతున్నాయి. ప్రతి సంవత్సరం ఈ వ్రతం నియమ నిష్టలతో పాటిస్తున్న వారికి మరణం తరువాత మోక్షం లభిస్తుందని విశ్వసిస్తారు. పూర్తిగా ఉపవాసం పాటించలేని వారు పాలు, పండ్లు సేవించవచ్చు. మోక్షదా ఏకాదశి రోజున వ్రతం పాటించని వారు కూడా బియ్యం, ధాన్యాలు, ఉల్లిపాయ, వెల్లుల్లి తినకూడదు. విష్ణుమూర్తిని పూజించడం వలన లక్ష్మిదేవి కరుణా కటాక్షాలు కూడా లభిస్తాయని పండితులు చెబుతున్నారు.

మోక్షద ఏకాదశి రోజున పవిత్ర గ్రంథమైన భగవద్గీతను కూడా పూజిస్తారు. సాయంత్రం వైష్ణవాలయాలను దర్శిస్తారు. ఈ రోజున భగవద్గీతతో పాటు, విష్ణు సహస్రనామం, ముకుందాష్టకం చదవడం శుభప్రదమని శాస్త్ర వచనం.

2024 తేదీ: డిసెంబర్ 11.

Comments

Attili Subramanya Temple: శ్రీ సుబ్రమణ్య స్వామి వారి ఆలయం - అత్తిలి

ఆంధ్రప్రదేశ్ పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా తణుకు పట్టణం నుంచి 13 k.m దూరంలో అత్తిలి సుబ్రహ్మణ్యేశ్వర స్వామి క్షేత్రం వెలసి ఉంది. అత్తిలి శ్రీవల్లీ దేవసేన సమేత సుబ్రహ్మణ్య క్షేత్రంలో స్వామి స్వయంభువు మూర్తిగా వెలిశాడు సర్ప రూపంలో సుబ్రహ్మణ్యుడు చాలాకాలం క్రిందట ఇక్కడి చెరువు సమీపంలో ఒక పెద్ద పాముపుట్ట ఉండేదట. దివ్యమైన తేజస్సు గల ఒక సర్పం ప్రతిరోజూ ఆ పుట్టలోకి వెళ్లడం, రావడం చాలామంది చూసేవాళ్లు. అయితే దానిని చూడగానే పవిత్రమైన భావన కలగడం వల్ల, ఎవరూ కూడా దానికి హాని తలపెట్టలేదు. కాలక్రమేణా చెరువులో నీరు పెరగడం వలన ఆ పుట్ట కరిగిపోయింది. ఆ పాము విషయాన్ని కూడా అంతా మరిచిపోయారు. కొంతకాలం తరువాత చెరువుకి సంబంధించిన మరమ్మత్తులు చేపట్టగా, గతంలో పుట్ట వున్న ప్రదేశంలో నుంచి ఏకశిలపై శ్రీ వల్లీదేవసేనా సమేత సుబ్రహ్మణ్య స్వామి వారి సుందర మనోహర విగ్రహం బయట పడింది అని చెబుతారు. ఈ విగ్రహం సుమారు రెండు అడుగుల ఎత్తుతో స్పష్ట ఆకృతితో విరాజిల్లుతుంటుంది. ఇదంతా స్వామివారి మహిమగా భావించిన గ్రామస్థులు, ఆలయాన్ని నిర్మించి ఆరాధించడం ఆరంభించారు. శిలారూపంలో గల స్వామి వారి విగ్రహం చిత్రంగా కనిపిస్తూ ఉంటుంది. స్వామివారి దేహం ...

Govatsa Dwadasi: గోవత్స ద్వాదశి

గోవత్స ద్వాదశి అనగా మన ఆవులు లేదా గోవులు కోసం జరుపుకునే పండుగ. ఆశ్వయుజ మాసం లో కృష్ణపక్ష ద్వాదశి రోజు ఈ పండుగ జరుపుకుంటారు ఇది సాధారణంగా అక్టోబర్ లేదా నవంబర్ మాసాలలో వస్తుంది. కొని చోట్ల దీనిని నందిని వ్రతం అని కూడా పిలుస్తారు. దీని తరువాత రోజు ధనత్రయోదశి దీనిని గురించి భవిష్య పురాణం లో కూడా చెప్పబడింది. ఈ రోజు ముఖ్యంగా గోవులను పూజిస్తారు. హిందూ సంప్రదాయం ప్రకారం గోవులు ఎంతో పవిత్రమైనవి, మన రోజు వారి జీవితం లో కూడా అవి ఒక భాగంగా చాల మంది చూసుకుంటారు. ఉత్తర భారతదేశంలో అయితే ఈ పండుగను చాల బాగా జరుపుకుంటారు . సంతానం లేని వారు ఈ రోజు వ్రతం ఆచరిస్తారు. ఉత్తర భారత దేశం లో కొంత మంది వ్యాపారులు ఈ రోజు నుంచి కొత్త అకౌంట్ పుస్తకాలూ రాస్తారు. ఈ రోజు ఎవరైతే గోవును పూజిస్తారో వారికీ మంచి ఆరోగ్యం తో పాటు సుఖసంపదలు కలుగుతాయి అని భావిస్తారు. ఈ రోజు ఆంధ్రప్రదేశ్ లోని పిఠాపురం లో శ్రీ పాద శ్రీ వల్లభ ఆరాధన ఉత్సవం జరుగుతుంది. ఉదయాన్నే గోవులకు స్నానం చేసి పసుపు కుంకుమతో అలంకరిస్తారు. గోవులు అంటే శ్రీ కృష్ణడుకి ఎంతో ఇష్టం కన...

Hanumad Vratam: హనుమద్ వ్రతం

హనుమద్ వ్రతం మార్గశిర మాసంలో శుక్ల పక్షం పదమూడవ (త్రయోదశి) రోజు జరుపుకుంటారు. ముఖ్యంగా దక్షిణ భారతదేశం లో ఈ పండుగ జరుపుకుంటారు. ఇంట్లో ఎవరు అయిన ఈ వ్రతం ఆచరించవచ్చు. ఉదయానే లేచి ఇంటిని శుభ్రం చేసి, స్నానం చేసిన తరువాత అంజనేయ స్వామి పూజ చేయాలి. హనుమాన్ చాలీసా, సుందరకాండ, హనుమాన్ అష్టోత్తరం, వంటివి పఠించాలి. హనుమంతుడికి నైవేద్యం సమర్పించాలి. ఈ వ్రతం ఆచరించిన వారికీ ఆరోగ్యం, ఐశ్వర్యం, తోపాటు అని రకాల భయాలు కూడా తొలగిపోతాయి. విభీషణుడి కుమారుడు నీలుడు. ఇతనికి స్వర్గలోకంలో ఉన్న చింతామణి, కల్పవృక్షం, కామధేనువు పొందాలని కోరిక కలుగుతుంది. తండ్రి సూచన మేరకు కులగురువైన శుక్రాచార్యుణ్ణి సేవించి, పంచముఖ హనున్మహా విద్య ఉపదేశం పొందుతాడు. ఆ మంత్రోపాసనతో గురుసమక్షంలోనే హనుమద్ర్వతం చేస్తాడు. వెంటనే, స్వామి ప్రత్యక్షమై నీలుడికి పంచముఖ హనుమత్కవచాన్ని అనుగ్రహిస్తాడు. అంతేకాదు, ఇంద్రుడితో జరగబోయే సంగ్రామంలో తోడుండి విజయం సాధించిపెడతానని మాటఇస్తాడు. ఈ విధంగా చింతామణి, కల్పవృక్షం, కామధేనువుతో పాటు ఇంద్ర కుమార్తె వనసుందరి కూడా నీలునికి భార్యగా లభిస్తుంది. భారతకాలంలో అరణ్యవాసం చేస్తున్న ధర్మరాజు భార్...

మన పండుగలు సంస్కృతీ ప్రతిబింబాలు

మానవ జీవితం ముఖ్యంగా ప్రకృతిపై ఆధారపడి వుంటుంది. ఈ ప్రకృతిలోని మార్పులను జ్యోతిషశాస్త్రం ఆధారంగా గుర్తించి, గ్రహ నక్షత్రాదుల ప్రభావాలను పరిశీలిస్తూ, కాలానుగతికమైన పండుగలను ధర్మశాస్త్రం నిర్ణయిస్తుంది. ప్రకృతిలో వచ్చే మార్పులకు అనుగుణంగా తమను తాము తీర్చిదిద్దుకోవడం పండుగల ఏర్పాటులో ముఖ్యమైన ఉద్దేశం. నోములు, వ్రతాలు, ఉత్సవాలు, పర్వాలు, పండుగలు అంటూ వాటికి మనం పేర్లు పెట్టుకుంటున్నాం. ఈ దేశంలో సంవత్సరం మొత్తం ఏదో రూపంలో ఏదో ఒక పర్వం నిర్వహిస్తూనే వుంటారు. పండుగలు జరుపడంలో మహిళల దే ప్రముఖ పాత్ర. మహిళలు అధికసంఖ్యలో ఐకమత్యంతో పాల్గొని చురుకుగా చేసే పండుగల్లో బోనాలు, బతుకమ్మ, గొబ్బెమ్మ లు అగ్రస్థానంలో నిలుస్తాయ. శ్రావణమంగళ, శుక్రవారాల్లో నోచే నోములకూ ప్రముఖస్థానమే. మాసాలపరంగా ఆలోచిస్తే మన పండుగల్లో మొట్టమొదటి చైత్రశుద్ధ పాడ్యమినాడు నిర్వహించే 'ఉగాది' పండుగ. తెలుగువారికే ఇది ప్రత్యేకమైన పండుగ. ఈరోజు ఆరు రుచులతో కూడుకున్న వేపపువ్వు పచ్చడిని ఆరగించిన తర్వాతనే మిగిలిన పనులు ప్రారంభిస్తాము. ప్రకృతికి నమస్కరించే తెలుగువారి మొదటి పండుగ ఇది. సంక్రాంతి తెలుగువారు న...

Swamimalai Temple: శ్రీ స్వామినాథ స్వామి ఆలయం - స్వామిమలై

స్వామిమలై తమిళనాడులో గల తంజావూర్ జిల్లాలో కుంభకోణం సమీపంలో ఎనిమిది కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. శ్రీ సుబ్రహ్మణ్య స్వామి వారి యొక్క ఆరు ప్రఖ్యాత క్షేత్రములలో ఐదవది. ఇక్కడ ప్రణవ రహస్యాన్ని పరమిశివుడికి చెప్పాడు సుబ్రహ్మణ్యుడు.. స్వామిమలై అంటే 'దేవుని పర్వతం' అని అర్థం. స్వామిమలైని 'తిరువేరకం' అని కూడా పిలుస్తారు. ఇది కావేరి నది ఒడ్డున ఉన్నది. స్థల పురాణం పూర్వం ఒకనాడు చతుర్ముఖ బ్రహ్మ కైలాసం వైపు వెడుతూ వుండగా, సదా చిద్విలాసంతో ఉండే సుబ్రహ్మణ్యుడు, బ్రహ్మని ఆపి "బ్రహ్మమనగా ఏమి?, ప్రణవమునకు అర్థం తెలుసా?” అని అడిగాడట. అంత చిన్న పిల్లాడి నుంచి అంతటి క్లిష్టమైన ప్రశ్నను ఊహించని చతుర్ముఖ బ్రహ్మ అనాలోచితంగా “బ్రహ్మము అనగా నేనే" అని సమాధానం చెప్పాడట కొద్దిపాటి అహంకారం అతిశయం నిండిన గొంతుతో చిద్విలాసంగా నవ్వుతూ. వెంటనే కార్తికేయుడు, మీరు నాలుగు ముఖాలతో వేదాలు చెప్తున్నారు కాని, బ్రహ్మము అర్థం కాలేదు అని బ్రహ్మ గారిని బంధించాడట. వెంటనే పరమశివుడు వచ్చి, "బ్రహ్మకి జ్ఞానంలో కించిత్ దోషం ఉండవచ్చు, అంత మాత్రాన బంధించకూడదు. ఆయనని విడిచి పెట్టేయి" అని చెప్పగా,సుబ్రహ్మణ్య స...

Tiruvambavai: తిరువెంబావై

ఈ తిరువెంబావైని రచించిన వారు మాణిక్యవాచకర్. ఆయన రచించిన తిరువాచకం అనే కావ్యంలోనిది ఈ తిరువెంబావై. తిరువెంబావై మాణిక్యవాచకర్ శివభక్తికి స్పందన. మధురైకి సమీపంలోని తిరువాదపూర్ వీరి జన్మస్థలం. మాణిక్యవాచకర్ పాండ్యరాజుల కొలువులో మంత్రిగా ఉండేవారు. తిరువాచకం 51 ప్రకరణాల గ్రంథం. ఇందులోని ఏడవ ప్రకరణం - తిరువెంబావై. 7వ శతాబ్దంలో మాణిక్యవాచకర్ తిరువాచకం రచించారు. తిరువాచకం, తిరువెంబావై చిదంబరంలో కొలువుదీరిన నటరాజ స్వామిని కీర్తిస్తూ గానంచేయడాని వీలుగా.. రచించినట్లు కథనం. మాణిక్య వాచకర్ గానం చేస్తూఉండగా స్వయంగా శివ దేవుడే దీనిని రాసినట్టుగా కూడా చెప్పబడుతోంది. పాండ్యరాజు ఆస్థానంలో మంత్రిగా ఉన్న మాణిక్యవాచకుల ఇంటికి ఒక రోజు నటరాజస్వామి బ్రాహ్మణ పండితుడి వేషములో వచ్చాడు. ఆ సమయంలో మాణిక్య వాచకర్ భక్తిపారవశ్యంతో తిరువాచకాన్ని గానంచేస్తూ ఉండగా ఆ బ్రాహ్మణుడు వాటిని తాళపత్రాలపై రచించారు. ఈ విషయం మాణిక్య వాచకర్కు తెలియదు. మరుసటి రోజు ఉదయాన్నే అర్చకులు చిదంబరంలోని శ్రీ నటరాజస్వామి వారి ఆలయాన్ని తెరువగా.. గర్భాలయం గడప వద్ద తిరువాచకం దర్శనమిచ్చింది. మాణిక్య వాచకర్ పాడుతూ ఉంటే తా...

Karthika Masam Danam: కార్తీక మాసంలో ఏ ఏ రోజు ఏమి దానం చేస్తే బాగుంటుంది?

కార్తీకంలో ప్రతి రోజు అమూల్యమైనదే కార్తీక మాసంలో పూజలు, వ్రతాలు ఆచరిస్తే సత్ఫలితాలు పొందుతారు. ఏ రోజు ఏమి దానం చేస్తే మంచిది. ♦ మొదటి రోజు : నెయ్యి, బంగారం. ♦ రెండవ రోజు : కలువపూలు, నూనె, ఉప్పు. ♦ మూడో రోజు : తదియ రోజున పార్వతీదేవిని పూజించాలి. ఉప్పు దానం చేయడం శుభప్రదం. ఫలితంగా శక్తి, సౌభాగ్యాలు సిద్ధిస్తాయి. ♦ నాలుగో రోజు : కార్తీకశుద్ధ చవితి. నాగులచవితిని పురస్కరించుకుని వినాయకుడికి, సుబ్రహ్మణ్యేశ్వర స్వామికి పూజలు చేయాలి. నూనె, పెసరపప్పు, దానం ఇవ్వాలి. సద్భుద్ది, కార్యసిద్ధి సాధ్యమవుతుంది. ♦ ఐదో రోజు : ఈ రోజును జ్ఞానపంచమి అంటారు. ఆదిశేషుని పూజించాలి. ఫలితంగా కీర్తి లభిస్తుంది. ♦ ఆరో రోజు : షష్టి రోజున బ్రహ్మచారికి ఎర్ర గళ్ళకండువా దానం చేస్తే సంతానప్రాప్తి కలుగుతుందని ప్రతీతి. సుబ్రహ్మణ్యేశ్వర స్వామిని పూజిస్తారు. ♦ ఏడో రోజు : సప్తమి రోజున దుర్గాదేవిని పూజించాలి. ఎర్రని వస్త్రంలో గోధుమలు దానం చేయాలి. దీంతో ఆయుష్సు వృద్ధి చెందుతుంది. ♦ ఎనిమిదో రోజు : అష్టమినాడు గోపూజ చేస్తే విశేష ఫలితాలు ఇస్తుంది. ముఖవర్చస్సు పెరుగుతుంది. ♦ తొమ్మిదో రోజు : నవమినాటి నుంచి మూడు రోజుల పాటు విష్ణుత...

Sri Raghavendra Aradhana: శ్రీ రాఘవేంద్ర స్వామి ఆరాధన 2024

శ్రీ విరోధి నామ సంవత్సరం శ్రావణ బహుళ విదియ నాడు 1671లో శ్రీ గురు రాఘవేంద్ర స్వామి సశరీరంగా బృందావన ప్రవేశం చేశారు.ఈ సందర్భాన్ని పురస్కరించుకుని ప్రతి సంవత్సరం సప్త రాత్రోత్సవాల పేరిట ఆరాధనోత్సవాలను నిర్వహిస్తారు.ఇవి మంత్రాలయ పీఠాధిపతుల ఆధ్వర్యంలో అంగరంగ వైభవంగా జరుగుతాయి. ఇవి ఏడు రోజులపాటు వైభవంగా నిర్వహిస్తారు.దేశ, విదేశాలలోని రాఘవేంద్ర స్వామి మఠాలలో ఈ ఉత్సవాలు మూడురోజుల పాటు జరుగుతాయి. తేదీలు : ఆగష్టు 18 - ధ్వజారోహణం, ప్రధానోత్సవం, లక్ష్మి పూజ, ధయనోత్సవం, ప్రభ ఉత్సవం. ఆగష్టు 19 - సాకోత్సవం, రజిత మంటపోత్సవం ఆగష్టు 20 - రాఘవేంద్ర స్వామి పూర్వ ఆరాధన, సింహ వాహన సేవ ఆగష్టు 21 - రాఘవేంద్ర స్వామి మధ్య ఆరాధన, పుష్ప అలంకరణ, రథోత్సవం ఆగష్టు 22 - రాఘవేంద్ర స్వామి ఉత్తర ఆరాధన, మహారథోత్సవం ఆగష్టు 23 - శ్రీ సుగుణ తీర్థుల ఆరాధన, అశ్వ వాహనం ఆగష్టు 24 - సర్వ సమర్పణోత్సవం అన్ని రాఘవేంద్ర స్వామి ఆలయాలలో ఆరాధన ఉత్సవాలు ఆగష్టు 20 నుండి ఆగష్టు 22 వరకు జరుగుతాయి.

Margashira Vratam: మార్గశిర లక్ష్మివార వ్రతం

మార్గశిర మాసంలో వచ్చే గురువారం లక్ష్మీవారం నాడు చేసే ఈ పూజను మార్గశిర లక్ష్మివార వ్రతము అంటారు. ఈ పూజను ఆచరించడము సర్వశ్రేష్టము. ఈ వ్రతము లక్ష్మీదేవికి చాలా ప్రీతికరమైనది అని పరాశర మహర్షి నారదుడికి తెలిపారు. మార్గశిర నెలలో లక్ష్మీ పూజ చేసుకొని ఈ వ్రతమును ఆచరించుటవల్ల ఋణ సమస్యలు తొలగి, శ్రేయస్సు, సంపద మరియు ఆరోగ్యం కలుగునని విశ్వాసం. మార్గశిర నెలలో వచ్చే అన్ని గురువారాలలో ఉదయమునే నిద్రలేచి ఇళ్ళు శుభ్రం చేసి, తలస్నానం చేయవలెను. ప్రత్యేకించి పూజ ముగిసే వరకు, తలకు నూనే రాసుకొనుట, దువ్వుకోనుట చేయరాదు. చక్కగా అలంకరించబడిన లక్ష్మీ అమ్మవారి యొక్క చిత్రపటమును లేదా చిన్న విగ్రహంను పూజకు సిద్ధం చేసుకోవాలి మొట్టమొదట గణపతికి ప్రథమ పూజ చేయవలెను. గణపతి పూజ అనంతరం, లక్ష్మీ అమ్మవారికి అధాంగ, షోడశోపచార మరియు అష్టోత్తర పూజను చేయాలి. నెల రోజులు ప్రతి గురువారం ప్రత్యేక నైవేద్యం సమర్పించాలి. మార్గశిర లక్ష్మీ పూజ, కథ చదువుకొని అక్షతలను శిరస్సున ధరించాలి. లక్ష్మీ పూజ మార్గశిర నెలలో అన్ని గురవారం చేస్తారు. కేవలం నాలుగు గురువారాలు మాత్రమే మార్గశిర మాసంలో లో వుంటాయి కానీ ఈ లక్ష్మి పూజ పుష్య మాసంలో వచ్చే మొద...

HINDU DHARMAM

Search This Blog