Magha Month Importance: మాఘ మాసం విశిష్టత

చంద్రుడు మఘ నక్షత్రాన ఉండే మాసం మాఘమాసం. ''మఘం' అంటే యజ్ఞం యజ్ఞయాగాలు చేయడానికి ఈ మాసం శ్రేష్ఠమైనదిగా పండితులు చెబుతారు. ఈ మఘాధిపత్యాన ఆధ్యాత్మిక కార్యక్రమాలు జరిగే మాసం గనుక దీనిని మాఘమాసం అంటారు. అఘం అనే పదానికి సంస్కృతంలో పాపం అని అర్థం. మాఘం అంటే పాపాలను' నశింప చేసేది అనే అర్థం ఉంది. ఈ మాసం మాధవ ప్రీతికరమని శాస్త్ర వచనం.

ఈ మాసంలో ముఖ్యంగా సూర్యుడు మకర రాశిలోకి ప్రవేశించినప్పటి నుండి ఉదయకాలపు స్నానాలు చేయటం ఓ వ్రతంగా ఉంది. మాఘంలో వీలునుబట్టి నది, చెరువు, మడుగు, కొలను. బావుల వద్ద స్నానం చేస్తే ప్రయాగలో స్నానం చేసినంత పుణ్యఫలం లభిస్తుంది. ఈ మాసంలో ఉదయాన్నే దీపారాధన, నువ్వులతో హోమం, నువ్వుల దానం. నువ్వుల భక్షణంలాంటివి చేయదగినవిగా పలు గ్రంథాలు చెబుతున్నాయి.

మాఘమాసంలో శుద్ధ విదియనాడు బెల్లం ఉప్పు దానం చేయటం మంచిది. దీంతోపాటు పార్వతీ పూజ, లలితావ్రతం హరతృతీయ వ్రతం చేస్తుంటారు. శుద్ద చవితి రోజున ఉమా పూజ, వరదా గౌరీ పూజ, గణేశ పూజ చెయ్యడం, మొల్ల పువ్వులతో శివపూజ చెయ్యడం మంచిది. ఈ చవితినాడు చేసే తిలదానానికి గొప్ప పుణ్యఫలం ఉంటుందని శాస్త్రాలు చెబుతున్నాయి. శుద్ధ పంచమిని శ్రీపంచమి అని అంటారు. ఈ రోజున సరస్వతీ పూజ చెయ్యటం విశేషంగా చెబుతారు. దీనినే కొన్ని ప్రాంతాల్లో వసంత పంచమి, రతికామదహనోత్సవం అనే పేరుతో జరుపుకుంటారు.

శుద్ధ షష్టిని విశోక షష్టి, మందార షష్టి, కామ షష్టి, వరుణ షష్టి అని కూడా అంటారు. ఈ రోజున వరుణ దేవుడిని ఎర్రచందనం, ఎర్రని వస్త్రాలు, ఎర్రని పుష్పాలు, ధూపదీపాలతో పూజించాలి. శుద్ధ సప్తమిని రథసప్తమి అని అంటారు. ఈ రోజున సూర్య జన్మోత్సవం జరుపుకుంటారు. రథసప్తమీ వ్రతం ఎంతో విశిష్టమైనది. అష్టమి నాడు భీష్మాష్టమిని జరుపుకుంటారు. కురువృద్ధుడు భీష్ముడికి తర్పణం విడవటం ఈరోజు చేయవలసిన కార్యం. నవమి నాడు నందినీదేవి పూజ చేస్తారు. దీనినే మధ్వనవమి అని అంటారు. ఆ తర్వాత వచ్చే ఏకాదశిని జయ ఏకాదశి అని అంటారు. దీనినే భీష్మ ఏకాదశి అని కూడా అంటారు. ఈ రోజున భీష్మ ఏకాదశి వ్రతం కూడా చేసుకుంటారు. ఈ తిథినాడే అంతర్వేదిలో లక్ష్మీ నరసింహస్వామి కళ్యాణం నిర్వహిస్తుంటారు. ద్వాదశినాడు వరాహ ద్వాదశీ వ్రతం చేస్తారు. త్రయోదశి విశ్వకర్మ జయంతిగా పేరు పొందింది. మాఘపూర్ణిమకు ఎంతో విశిష్టత ఉంది. ఈ రోజున కాళహస్తిలో స్వర్ణముఖి నదిలో స్నానం చేయటం, ప్రయాగ త్రివేణీ సంగమంలో స్నానం చేయటం విశేషంగా చెబుతారు. మాఘపూర్ణిమను సతీదేవి జన్మించిన తిథిగా కూడా చెబుతారు.

మాఘమాసంలో కృష్ణపాడ్యమినాడు సౌభాగ్యప్రాప్తి వ్రతం చేస్తారు. కృష్ణ సప్తమినాడు సర్వాప్తి సప్తమి వ్రతం, సూర్యవ్రతాలు జరుగుతాయి. అష్టమినాడు మంగళా వ్రతం చేస్తుంటారు. కృష్ణ ఏకాదశిని విజయ ఏకాదశి అని, రామసేతు నిర్మాణం పూర్తి అయిన రోజున గుర్తు చేసే తిథి అని చెబుతారు. కృష్ణ ద్వాదశినాడు తిల ద్వాదశీ వ్రతం జరుపుతుంటారు. మాఘ కృష్ణ త్రయోదశిని ద్వాపర యుగాదిగా పేర్కొంటారు. మాఘ కృష్ణ చతుర్దశి నాడు మహాశివ రాత్రి పర్వదినం వ్రతం జరుపుతారు. మాఘమాసంలో చివరిదైన కృష్ణ అమావాస్యనాడు పితృశ్రాద్ధం చెయ్యడం అధిక ఫలప్రదమని పెద్దలంటారు. ఇలా మాఘమాసంలో ఎన్నెన్నో వ్రతాలు, పర్వదినాలు, వివిధ దేవతలను పూజించుకోవడం కనిపిస్తుంది. అందుకే ఈ మాసానికి పూర్వకాలం నుండి కూడా ఎంతో విశిష్టత ఉంది.

Comments

Karthika Masam: కార్తీకమాస మహత్యం (స్కంద పురాణం)

దీపారాధన కార్తీకమాసంలో శివాలయ గోపురంలో, ద్వారం దగ్గర, శిఖరం మీద శివలింగం సన్నిధిలో దీపారాధన చేస్తే సకల పాపాలు తొలగిపోతాయి. ఎవరైతే కార్తీక మాసంలో ఆవునేతితో గానీ, నువ్వుల నూనెతో గానీ విప్పనూనెతో గానీ, నారింజనూనెతో గానీ శివాలయంలో భక్తిగా దీపారాధన చేస్తారో వారు సంపూర్ణ శివానుగ్రహాన్ని పొందుతారు. కేవలం ఆముదంతో కార్తీక దీపాన్ని వెలిగించినా అఖండమైన పుణ్యం లభిస్తుంది కార్తీక మాసంలో యోగ్యుడైన విప్రుడికి దక్షిణతో సహా దీపదానం చేస్తే కైలాస ప్రాప్తి కలుగుతుంది. వన భోజనం కార్తీకమాసంలో చేసే వనభోజనం చాలా విశేషమైన ఫలితాన్నిస్తుంది. ఎన్నో రకాల వృక్షాలతో వున్న వనంలోకి వెళ్ళాలి. అక్కడ ఉసిరి చెట్టు తప్పకుండా ఉండాలి. ఉసిరి చెట్టు క్రింద సాలగ్రామాన్ని ఉంచి గంధపుష్పాక్షతలతో యథావిధిగా పూజించాలి. ఆ తరువాత శక్తికొద్దీ విప్రుల్ని దక్షిణ తాంబూలాలతో తగిన విధంగా సత్కరించి తరువాత భోజనం చేయాలి. ఈ విధంగా శాస్త్ర బద్ధంగా కార్తీకమాస వనభోజనాన్ని చేస్తే సకల పాపాలూ నశించి విష్ణులోక ప్రాప్తి కలుగుతుంది గీతాపారాయణం కార్తీకమాసంలో శ్రీహరి సన్నిధిలో భగవద్గీతని పారాయణ చేస్తే అనంతమైన పుణ్యం కలుగుతుంది...

Pushya Masam 2025: పుష్య మాసంలో పండుగలు

పుష్య మాసంలో అనేక విశేషమైన పర్వదినాలు, పుణ్యతిథులు ఉన్నాయి. సూర్యుడు మకర రాశిలోకి ప్రవేశించడం వల్ల ఈ మాసంలో ఉత్తరాయణ పుణ్యకాలం ప్రారంభం అవుతుంది. మకర రాశికి అధిపతి శని భగవానుడు కాబట్టి ఈ మాసమంటే శనికి ప్రీతికరం. ఈ మాసంలో వచ్చే పండుగలు డిసెంబర్ 31వ తేదీ మంగళవారం: పుష్య శుద్ధ పాడ్యమి: ఈ రోజు నుంచి పుష్య మాసం ప్రారంభం అవుతుంది. జనవరి 1వ తేదీ బుధవారం: పుష్య శుద్ధ విదియ: ఆంగ్ల నూతన సంవత్సరాది, చంద్ర దర్శనం. జనవరి 5వ తేదీ ఆదివారం: పుష్య శుద్ధ షష్టి: తిరుపతి శ్రీ గోవిందరాజస్వామి రామతీర్థ కట్ట మీదకు వేంచేయుట జనవరి 6వ తేదీ సోమవారం: పుష్య శుద్ధ సప్తమి: ఆండాళ్ నీరాటోత్సవం ప్రారంభం. జనవరి 8వ తేదీ బుధవారం: పుష్య శుద్ధ నవమి: కపిలతీర్థంలో శ్రీ కపిలేశ్వర స్వామి తెప్పోత్సవం ప్రారంభం. జనవరి 9వ తేదీ గురువారం: పుష్య శుద్ధ దశమి: తిరుమల శ్రీవారి ఆలయంలో చిన్న శాత్తుమొఱ ప్రారంభం. జనవరి 10వ తేదీ శుక్రవారం: పుష్య శుద్ధ ఏకాదశి/ద్వాదశి: ముక్కోటి ఏకాదశి. వైకుంఠ ఏకాదశి. శ్రీరంగం, భద్రాచలం, తిరుమలలో వైకుంఠ ద్వార దర్శనం. తిరుమల శ్రీవారి స్వర్ణ రధోత్సవం. జనవరి 11వ తేదీ శనివారం: పుష్య శుద్ధ ద్వాదశి/త్రయోదశి...

Sri Raghavendra Aradhana: శ్రీ రాఘవేంద్ర స్వామి ఆరాధన 2024

శ్రీ విరోధి నామ సంవత్సరం శ్రావణ బహుళ విదియ నాడు 1671లో శ్రీ గురు రాఘవేంద్ర స్వామి సశరీరంగా బృందావన ప్రవేశం చేశారు.ఈ సందర్భాన్ని పురస్కరించుకుని ప్రతి సంవత్సరం సప్త రాత్రోత్సవాల పేరిట ఆరాధనోత్సవాలను నిర్వహిస్తారు.ఇవి మంత్రాలయ పీఠాధిపతుల ఆధ్వర్యంలో అంగరంగ వైభవంగా జరుగుతాయి. ఇవి ఏడు రోజులపాటు వైభవంగా నిర్వహిస్తారు.దేశ, విదేశాలలోని రాఘవేంద్ర స్వామి మఠాలలో ఈ ఉత్సవాలు మూడురోజుల పాటు జరుగుతాయి. తేదీలు : ఆగష్టు 18 - ధ్వజారోహణం, ప్రధానోత్సవం, లక్ష్మి పూజ, ధయనోత్సవం, ప్రభ ఉత్సవం. ఆగష్టు 19 - సాకోత్సవం, రజిత మంటపోత్సవం ఆగష్టు 20 - రాఘవేంద్ర స్వామి పూర్వ ఆరాధన, సింహ వాహన సేవ ఆగష్టు 21 - రాఘవేంద్ర స్వామి మధ్య ఆరాధన, పుష్ప అలంకరణ, రథోత్సవం ఆగష్టు 22 - రాఘవేంద్ర స్వామి ఉత్తర ఆరాధన, మహారథోత్సవం ఆగష్టు 23 - శ్రీ సుగుణ తీర్థుల ఆరాధన, అశ్వ వాహనం ఆగష్టు 24 - సర్వ సమర్పణోత్సవం అన్ని రాఘవేంద్ర స్వామి ఆలయాలలో ఆరాధన ఉత్సవాలు ఆగష్టు 20 నుండి ఆగష్టు 22 వరకు జరుగుతాయి.

Makara Sankranti: సంక్రాంతి పండుగ విశిష్టత

సంక్రాంతి లేదా సంక్రమణము అంటే మారడం అని అర్థం.సూర్యుడు ఒక రాశిలో నుంచి మరొక రాశిలోకి ప్రవేశించాడని సంక్రమణం అని అంటారు.అందుచేత సంవత్సరానికి పన్నెండు సంక్రాంతులు ఉంటాయి. అయినా పుష్యమాసంలో, హేమంత ఋతువులో, శీతగాలులు వీస్తూ మంచు కురిసే కాలంలో సూర్యుడు మకరరాశిలోకి మారగానే వచ్చే మకర సంక్రాంతికి ఎంతో ప్రాముఖ్యం ఉంది. తెలుగువారి పండుగ, ముఖ్యంగా ఆంధ్రులకు పెద్ద పండుగ సంక్రాంతి.ఇది జనవరి మాసంలో వస్తుంది. మకర సంక్రాంతి రోజున సూర్యుడు దక్షిణాయనం నుండి ఉత్తరాయణ పథంలో అడుగుపెడతాడు. ఈరోజు నుంచి స్వర్గద్వారాలు తెరచి ఉంటాయని పురాణాలు పేర్కొన్నాయి. ఈ సంక్రాంతి పండుగను కొన్ని ప్రాంతాలలో మూడు రోజులు,కొన్ని ప్రాంతాలలో నాలుగు రోజులు జరుపుకుంటారు. నిజానికి ధనుర్మాసారంభంతో నెలరోజులు మూమూలుగానే సంక్రాంతి వాతావరణం చలిచలిగా తెలుగునాట ప్రారంభమవుతుంది. ఆ నెల రోజులు తెలుగు పల్లెలు ఎంత అందంగా, ఆహ్లాదకరంగా అలరారుతాయి. ఈ పండుగకు రైతుల ఇంటికి ధనధాన్యరాశులు చేరతాయి. పౌష్యలక్ష్మితో కళకళలాడే గృహప్రాంగణాలతో, ఇళ్ళు లోగిళ్ళు ఒక నూతన వింత శోభ సంతరించుకుంటాయి. ఈ పండుగకు నవసొబగులు తీసుకురావడానికి పది రోజుల ముందే...

Kadiri Brahmotsavam 2025: శ్రీ లక్ష్మి నరసింహస్వామి వారి బ్రహ్మోత్సవాలు 2025 - కదిరి

శ్రీ లక్ష్మి నరసింహస్వామి వారి బ్రహ్మోత్సవాలు మార్చి 09 నుంచి ప్రారంభం కానున్నాయి . వాహన సేవ వివరాలు మార్చి 09 - అంకురార్పణ మార్చి 10 - శ్రీవారి కల్యాణోత్సవం మార్చి 11 - హంస వాహనం మార్చి 12 - సింహ వాహనం మార్చి 13 - హనుమంత వాహనం మార్చి 14 - బ్రహ్మ గరుడ వాహనం మార్చి 15 - శేష వాహనం మార్చి 16 - సూర్యప్రభ వాహనం, చంద్ర ప్రభ వాహనం మార్చి 17 - మోహిని ఉత్సవం మార్చి 18 - ప్రజా గరుడ సేవ మార్చి 19 - గజ వాహనం మార్చి 20 - బ్రహ్మ రథోత్సవం మార్చి 21 - అశ్వవాహనం (అలకోత్సవం) మార్చి 22 - తీర్థవాది, చక్రస్నానం, వసంతోత్సవం మార్చి 23 - ఫుష్ప యాగం

Bikkavolu Ganapati Temple: శ్రీ లక్ష్మి గణపతి ఆలయం - బిక్కవోలు

ఆంధ్రప్రదేశ్ తూర్పుగోదావరి జిల్లాలో సామర్లకోటకు సుమారు 20 కిలోమీటర్ల దూరంలో సామర్లకోట నుంచి అనవర్తికి వెళ్లే మార్గంలో బిక్కవోలు ఉంది. 9-10 శతాబ్దాలలో ఆంధ్ర ప్రాంతాన్ని పరిపాలించిన చాళుక్యరాజుల రాజధాని నగరంగా బిక్కవోలు విరాజిల్లింది. ఈ సమయంలో బిక్కవోలుకు బిరుదాంకినవోలు, బిరుదాంకపురం అనే పేర్లు ఉండేవని చారిత్రక ఆధారాలు చెబుతున్నాయి. బిరుదాంకినవోలు అనేది కాలక్రమంలో ప్రజల వాడుకలో మార్పు చెంది బిక్కవోలు అయింది. స్థల పురాణం పూర్వం ఈ ప్రాంతంలో ఒక మోతుబరి రైతు నివసిస్తుండేవాడు. వ్యవసాయం, పశుపాలన వంటి వృత్తులను నిర్వహిస్తూ పరోపకారం చేస్తూ జీవనం సాగిస్తూ ఉండేవాదు. ఆయనకు ఆవులమంద ఒకటి ఉండేది. దానిని పశువుల కాపరి ఒకడు, ప్రతిరోజు పచ్చిక బయళ్లకు తోలుకొని పోయి మేపుకుని వస్తూ ఉండేవాడు. అందులో ఒక అవు మంద నుంచి విడిపోయి.. కొంతదూరం గడ్డి మేస్తూ వెళ్లి ఒక ఎత్తైన ప్రాంతానికి చేరుకొని పాలు జారవిడిచి తిరిగి మండలో వచ్చి కలిసేది, సాయంత్రం ఇల్లు చేరిన ఆవు ప్రతిరోజు పాలు ఇవ్వకపోవడంతో రైతుకు అనుమానం కలిగి ఆవును గమనించవలసినదిగా పశువుల కాపరికి తెలిపాడు. పశువుల కాపరి మరునాడు మేతకు ఆవులను తోలుకొని పోయి గమనించసాగ...

Karthika Puranam: కార్తిక పురాణము 2వ అధ్యాయము - సోమవార మహిమ

2వ అధ్యాయము - సోమవార మహిమ ఓ రాజా! కార్తిక మహాత్మ్యమును వినుము. విన్నంతనే మనో వాక్కాయముల వలస చేయబడిన పాపమంతయు నశించును. కార్తిక మాసమందు శివప్రీతిగా సోమవార వ్రతమారచించువాడు కైలాసనివాసి యగును. కార్తికమాసమున సోమవారమందు స్నానమునుగాని, దాన మునుగాని, జాపమునుగాని చేసిన యెడల అశ్వమేధయాగముల ఫలమును బొందును. ఇందుకు సందేహములేదు. కార్తికమాసమందు ఉపవాసము, ఒకపూట భోజనము రాత్రిభోజ నము, ఛాయానక్త భోజనము, స్నానము, తిలదానము యీ ఆరున్నూ ఉపవాస సమానము లగునని ఋషులు చెప్పిరి. శక్తిగలవాడు కేవల ఉపవాసము చేయవలెను. అందుకు శక్తిలేనివాడు రాత్రిభోజనమును జేయ వలెను. అందుకు శక్తిలేనివాడు ఛాయానక్తమును జేయవలెను. అందుకు శక్తిలేనివాడు బ్రాహ్మణులకు భోజనముపెట్టి వారితో పగలే భోజనము చేయవలెను. ఛాయానక్తమనగా సూర్యకాంతి తగ్గిన తరువాతరెట్టింపు కొలతకు తన నీడరాగానే పగలే భుజించుట. సాయంకాలము 4 1/2 గంటలకు భుజించుట ఛాయానక్తమగును. మానవులు పైన చెప్పిన 6టిలో దేనినయినను ఆచరించని యెడల యెనిమిది యుగములు నరకమందు కుంభీపాకనరకములోను, రౌరవనరకములోను బాధలనొందుదురు. కార్తికసోమవారమందు విధవ యధావిధిగా ఉపవాసముచేసి శివుని పూజించి నట్లయిన శివలోకమును బొందును. స...

Srisailam Bramaramba Devi: శ్రీ భ్రమరాంబ దేవి - శ్రీశైలం

శ్రీశైలం భూమండలానికి కేంద్రస్థానం. ఇది జ్యోతిర్లింగక్షేత్రమే కాదు, అష్టాదశ శక్తిపీఠాల్లో ఆరవది కూడా. ఇక్కడ సతీదేవి శరీరభాగాల్లో కంఠభాగం పడిందని పురాణాలు చెబుతున్నాయి. మల్లికార్జునస్వామివార్కి పశ్చిమభాగంలో వెనుకవైపు అమ్మవారు కొలువై ఉంది. స్కాందపురాణాంతర్గతమైన శ్రీశైలఖండంలో ఈ అమ్మవారి విశేషాలు దాదాపు 20 అధ్యాయాలతో భ్రమరాంబికోపాఖ్యానం పేరుతో ఉన్నాయి. పూర్వం అరుణాసురుడు అనే రాక్షసుడు తనకు సకల దేవ, యక్ష, గంధర్వ, పురుష, స్త్రీ, మృగ, జంతుజాలంతో మరణం కలుగరాదని బ్రహ్మతో వరం పొందాడు. వరగర్వంతో భక్తులు సకలలోకాలవారినీ హింసించసాగాడు. దీంతో అందరూ అమ్మవారిని శరణు వేడుకున్నారు. అప్పుడు అమ్మవారు భ్రమరరూపం ధరించి అరుణాసురుణ్ణి సంహరించి లోకాలను కాపాడింది. అరుణాసురసంహారం తరువాత భక్తుల విన్నపంతో శ్రీగిరిపై స్థిరంగా వెలిసింది. అమ్మవారి మూలమూర్తి స్థితరూపంలో (నిలుచుని) ఎనిమిది చేతులతో కుడివైపు చేతులలో త్రిశూలం, చురకత్తి, గదా, ఖడ్గం వంటి ఆయుధాలు, ఎడమవైపు మహిషముఖాన్ని బంధించి, విల్లు, డాలు, పరిఘలను ధరించి ఎడమకాలిని మహిషం (దున్నపోతు) వీపుపై అదిమిపెట్టిత్రిశూలంతో కంఠభాగంలో పొడుస్తూ మహిషాసురమర్దిని వలె కనిపిస్తుం...

Human Duties: మానవ ధర్మములు

1. ఉదయం నిద్రనుండి లేచినపుడు కుడి ప్రక్కకు తిరిగి లేవండి ఆరోగ్యం. 2. లేచిన వెంటనే రెండు అరచేతులు చూస్తూ॥ కరాగ్రే వసతేలక్ష్మి కరమధ్యే సరస్వతి కరమూలేస్థితే గౌరి ప్రభాతే కరదర్శనం" అని అనుకోండి. 3. కుడికాలు మంచంమీద నుండి క్రింద పెడుతూ “సముద్ర వసనేదేవి పర్వతస్తనమండలే విష్ణుపత్ని నమస్తుభ్యం పాదస్పర్శక్షమస్వమే” అని భూమాతకు నమస్కరించండి 4. లేచిన వెంటనే కప్పుకున్న దుప్పటిని, ప్రక్క బట్టలను అన్నింటినీ చక్కగా మడతపెట్టండి. తదుపరి కాలకృత్యాలు పూర్తి చేయండి. 5. ఉదయాన్నే ముందురోజు రాత్రి రాగిపాత్రలో పోసిఉంచిన నీరు త్రాగండి. 6. వ్యాయామం (నడక) కనీసం ఉదయం 9 ని॥ల నడవండి. 7. గంగేచ యమునేచైవ గోదావరి సరస్వతి సర్మడే సింధు కావేరి జలేస్మిన్ సన్నిధింకురు అనుకుంటూ చన్నీటి స్నానం చేయండి. 8. సూర్యునకు ఎదురుగా గాని, నడుస్తూగాని దంతధావన చేయరాదు. 9. మూత్రవిసర్జన సూర్య, చంద్రులకు ఎదురుగా చేయరాదు. 10. స్నానానికి చన్నీటి స్నానం ఉత్తమమైనది. 11. తెల్లవారు ఝామున 4-5 గంటల మధ్య చేసే స్నానం ఋషి స్నానం 5-6 గంటల మధ్య చేసే స్నానం దైవ స్నానం 6-7 గంటల మధ్య చేసే స్నానం మానవ స్నానం 7-8 గంటల మధ్య చేసే స్నానం రాక్షస స్నానం 12. చన్...

HINDU DHARMAM

Search This Blog