Mahalaya Pakshalu: మహాలయ పక్షాలు || పితృ పక్షాలు

 

• భాద్రపద బహుళ పాడ్యమి మొదలు ఆశ్వయుజ శుద్ధ పాడ్యమి వరకు పదహారు రోజులకు మహాలయపక్షం అని పేరు.
• మహాలయం అంటె గొప్ప వినాశనం లేదా ప్రళయం సంభవించిన రోజు అని అర్ధం, లేదా ప్రళయకాలం వరకు నిలిచిఉంది ఎప్పుడు లయమైయేది, గొప్పది.
• మహాలయ పక్షాలలో మన పెద్దవారిని స్మరించి,ఆరాధించటం వల్ల సుఖ సమృద్ధి, సంతోషం కలుగుతాయి.
• దైవగుణాలకూ సంబంధించి దక్షిణాయనం రాత్రికాలం. ఇది ఆషాడ మాసం శుక్లపక్షం నుండి ప్రారంభవుతుంది.
• దైవబలం తక్కువగా వున్నా సమయంలో పితృగణాలకు తిరిగి జన్మ పొందాలన్న కాంక్ష పెరుగుతుంది, కర్మాధికారం కలిగిన మనవైపు అవి చూస్తుంటాయి అని పురాణాలు చెబుతున్నాయి.
• మనుస్మృతి ప్రకారం ఆషాఢమాసంలోని కృష్ణపక్షం నుంచి అయిదు పక్షాల కాలం వరకు అంటె భాద్రపద కృష్ణపక్షం పితరులు మన నుంచి అన్నాదులు కోరుకుంటారు.
• ఈ విషయాన్ని స్కాందపురాణంలోని నాగరఖండంలో కూడా చెప్పబడింది.
• సూర్యుడు కన్యారాశిలో ప్రవేశించింది మొదలు పితృదేవతలకు శ్రాద్ధం పెట్టాలని మహాభారతం నిర్దేశించింది.
• సూర్యుడు కన్యారాశిలో సంచారం చేసే, పదహారు పగటి కాలాలు పితృయజ్ఞం చేయాలి అని చతుర్వర్గ చింతామణి చెబుతోంది. ఇలా చేయడం వల్ల ప్రతిరోజు గయాశ్రాద్ధం చేసిన ఫలితం లభిస్తోంది.
• అగ్నిముఖం, బ్రాహ్మణ భోజనం, పిండ ప్రదానం, ఉపవాసం అనే నాలుగు పద్దతులలో శ్రాద్ధం పెట్టవచ్చు. 
• ఈ రోజులలో కనీసం ఒక్క రోజైన పితరులకు తద్దినం పెట్టాలంటుంది శాస్త్రం.

ఎవరు అర్హులు :

• తండ్రి మరణించినవారే మహాలయపక్షం చేయడానికి అర్హులు.
• ఒక వేళ తండ్రి జీవించి, తల్లి మరణిస్తే శ్రాద్ధం చేయవచ్చు కాని, నువ్వులతో తర్పణం మాత్రం విడవకూడదు.
• కుమారులు లేని పక్షంలో కూతురి కొడుకుకి అధికారం ఉంటుంది.
• భార్య గర్భిణిగా ఉంటే సంకల్ప శ్రాద్ధం మాత్రమే ఆచరించాలి.

ఎవరికి ఏ రోజు ..

• ద్వాదశి నాడు సన్యాసులకు 
• విషప్రయోగాలతో, బలవంతంగా మరణించినవారికి చతుర్దశి రోజు
• భర్త వున్నా మరణించిన స్త్రీకి నవమి నాడు 
• కూతురు తన కొడుకు చేత తల్లితండ్రులకు శ్రాద్ధం చేస్తే ఆశ్వయుజ శుద్ధ పాడ్యమి నాడు

తిధి - ఫలితం 

పాడ్యమి - ధన సంపద

విదియ - రాజయోగం , సంపద

తదియ - శత్రునాశనం

చతుర్థి - ధర్మ గుణం, ఇష్ట కామ్యప్రాప్తి

పంచమి - లక్ష్మి ప్రాప్తి

షష్ఠి - గౌరవం

సప్తమి - యజ్ఞం చేసిన పుణ్యఫలం 

అష్టమి - బుద్ధి ప్రాప్తి

నవమి - విస్తారంగా సంపద 

దశమి - ధాన్య, పశుసంపద 

ఏకాదశి - సర్వశ్రేష్ఠ దానఫలం 

ద్వాదశి - ఆహారభద్రత 

త్రయోదశి - ఐశ్వర్యం, ఆరోగ్యం

చతుర్దశి - శత్రుభయం నుంచి విముక్తి

అమావాస్య - అన్ని కోరికలు నెరవేరుతాయి.

2024 తేదీలు : సెప్టెంబర్ 18 నుండి అక్టోబరు  02 వరకు