Kotappakonda: కోటప్పకొండ - స్థల పురాణం.

దక్షయజ్ఞ విధ్వంసం, సతీవియోగం తరువాత పరమేశ్వరుడు దక్షిణామూర్తిగా అవతరించాడు అని స్థల పురాణం. పన్నెండు సంవత్సరాలపాటు శివుడు తపసు చేసిన ప్రదేశం ఇది.

కోటప్పకొండను త్రికూటాచలమని, త్రికూటగిరి అని పిలుస్తారు. ఈ పర్వతం పై మూడు శిఖరాలు త్రిమూర్తులకు సంకేతాలు. రుద్రశిఖరం పై దక్షిణామూర్తి యోగనిష్ఠాలో దేవతలకు జ్ఞానమార్గని బోధించాడు. బ్రహ్మ, విష్ణువులు పర్వతాల పై శివదీక్ష చేపట్టగా వాటికీ బ్రహ్మగిరి, విష్ణుగిరి అని పేర్లు వచ్చాయి.

ఆనందవల్లి అనే భక్తురాలు త్రికోటేశ్వరుని విశేషంగా ఆరాధించి, స్వామి అనుగ్రహానికి పాత్రురాలు అయింది. ఆమె నిత్యపూజకు ఆటంకం ఏర్పడినందు వల్ల కోటప్పకొండ పై కాకి సంచరించకుండా శపించింది. నేటికీ ఈ ప్రాంతంలో కాకులు ఉండవు. ఆనందవల్లి కోరిక మేరకే బాలదక్షిణమూర్తి, బ్రహ్మశిఖరం పై విచ్చేశాడు అని కధనం.

1587 అడుగులు ఉన్న కోటప్పకొండ పై 660 అడుగుల ఎత్తులో త్రికూటేశ్వర ఆలయం మహోన్నతంగా వెలుగొందుతోంది.

Comments

Pregnant Women: భార్య గర్భవతిగా ఉన్నప్పుడు భర్త పాటించాల్సిన ఆచారాలేంటి?

హిందూ సంప్రదాయం ప్రకారం భార్య గర్భవతిగా ఉన్నప్పుడు తప్పనిసరిగా భర్త పాటించాల్సిన ఆచారాలు కొన్ని ఉన్నాయి. అవేంటంటే.. భార్య కోరిన కోరికలు తీర్చాలట. అలాగే భార్య సంతోషంగా ఉండేలా చూసుకోవాలి. ఇలా చేస్తే పుట్టబోయే బిడ్డ ఆరోగ్యంగా ఉండాడట.భార్య గర్భవతి అయినప్పటి నుంచి బిడ్డను ప్రసవించే వరకూ పొరపాటున కూడా సముద్రయానం చేయడం కానీ.. సముద్రంలో స్నానం చేయడం వంటివి చేయకూడదట. అలాగే కట్టెలు కొట్టడం కానీ చెట్లను నరకడం కానీ చేయకూడదట. అలాగే భార్య గర్బవతి అయిన నాటి నుంచి కటింగ్ చేయించుకోకూడదట. భార్యకు 8 నెలలు వచ్చినప్పటి నుంచి షేవింగ్ కూడా చేసుకోకూడదు. మృతదేహాన్ని మోయడం.. శవం వెంట నడవడం వంటివి కూడా చేయకూడదు. గర్భిణి విదేశీ పర్యటనలు చేయడం.. భార్యను విడిచిపెట్టి భర్త కూడా దూర ప్రయాణాలు చేయకూడదు. 7 నెలలు దాటినప్పటి నుంచి తీర్థయాత్రలకు వెళ్లడం.. తలనీలాలు సమర్పించడం వంటివి చేయకూడదు. పూర్తిగా పండని పండ్లు, విచ్చని పూలు కోయకూడదు. భార్య గర్భిణిగా ఉన్నప్పుడు మనం చెప్పిన ఆచారాలన్నింటినీ తప్పక పాటించాలట. గ్రామాల్లో అయితే కొన్ని ఆచారాలు నేటికీ పాటిస్తున్నారు.

Yemmiganur Jatara 2025: శ్రీ నీలకంఠేశ్వర స్వామి వారి జాతర 2025 - ఎమ్మిగనూరు

ఎమ్మిగనూరులో నీలకంఠేశ్వరుడి రథోత్సవం నెలరోజుల పాటు ఘనంగా జరుగుతుంది. ఆంధ్ర - కర్ణాటక సరిహద్దు ప్రాంతాల ఇలవేల్పు ఎమ్మిగనూరు నీలకంఠేశ్వర స్వామి. ఏటా పుష్యమాసంలో స్వామి బ్రహ్మోత్సవాలు కనుల పండువగా జరుగుతాయి. అటు కర్ణాటకలోని బళ్లారి, రాయచూరు ప్రాంతాల నుంచీ ఇటు తెలంగాణలోని మహబూబ్నగర్ జిల్లా నుంచీ వేలాది భక్తులు తరలివస్తారు. కర్నూలు జిల్లాలోని ప్రధాన పట్టణాల్లో ఒకటైన ఎమ్మిగనూరు ఒకప్పుడు కుగ్రామం. చేనేతకళకు ప్రసిద్ధి పొందింది. ఇక్కడి నీలకంఠేశ్వరుణ్ణి నేతకార్మికులే కాశీ నుంచి తెచ్చి ప్రతిష్ఠించినట్లు చెబుతారు. స్వామి స్వయంభువని మరో ఐతిహ్యం కూడా ఉంది. మహబూబ్నగర్ జిల్లాలోని వనపర్తి సంస్థానాధీశులకు ఎమ్మిగనూరు నీలకంఠేశ్వరుడు ఇష్టదైవం. వారే స్వామికి రథోత్సవ సంప్రదాయాన్ని ప్రారంభించారు. వీరప్ప అనే శిల్పి 30 అడుగుల ఎత్తుతో స్వామి రథాన్ని రూపొందించాడు. నీలకంఠేశ్వర స్వామి ఆలయం వెలసిన ప్రాంతాన్ని ఒకనాడు ఎనమలూరుగా పిలిచేవారు. పూర్వం ఈ ఊరి సంతలో ఎనుములను (గేదెలు) భారీగా విక్రయించేవారు. ఇప్పటికీ ఇక్కడ నీలకంఠేశ్వర స్వామి జాతర సందర్భంగా పెద్ద పశువుల సంత జరుగుతుంది. శ్రీకృష్ణదేవరాయలు నీలకంఠేశ్వరుని సన్ని...

Karthika Masam: కార్తీకమాసం ఈ నెలరోజులూ ఏం చేయాలి - ఏం చేయకూడదు

కృతయుగంతో సమానమైన యుగం, వేదాలకు సమానమైన శాస్త్రం, గంగకు సమానమైన నది, కార్తీక మాసానికి సమానమైన మాసం లేదు. కార్తీక మాసం శివుడికి, మహా విష్ణువుకు అత్యంత ప్రీతికరమైనది. కార్తీక పురాణంలో కార్తీక సోమవారం, జ్వాలాతోరణం మహాశివుడి ప్రాముఖ్యతను తెలియజేస్తే బలి పాడ్యమి, ఏకాదశి, క్షీరాబ్ది ద్వాదశి శ్రీ మహావిష్ణువు ప్రాముఖ్యతను స్పష్టంగా తెలియజేస్తాయి. కార్తీక పురాణం లో కూడా మొదటి 15 అధ్యాయాలు ఈశ్వరుడి ప్రాముఖ్యతను, ఆఖరి 15 అధ్యాయాలు శ్రీహరి ప్రాధాన్యతను తెలియజేస్తాయి. కార్తీక మాసంలో ముఖ్యంగా పాటించాల్సిన నియమాలు స్నానం కార్తీక మాసంలో సూర్యుడు తులా రాశిలో ఉండటం వల్ల నదిలో నదీ ప్రవాహానికి ఎదురుగా నిలబడి స్నానం ఆచరించడం వల్ల శరీరానికి శక్తి కలిగి ఆరోగ్యంగా ఉంటారు. పురాణాల పరంగా కార్తీక నెలరోజులూ సూర్యోదయానికి ముందు నదీస్నానం చేస్తే సకల పాపాలు నశిస్తాయని అంటారు. దీపం ‘దీపం జ్యోతి పరబ్రహ్మం.. దీప జ్యోతి జనార్దన.. దీపో మేహరతు పాపం.. సంధ్యాదీపం నమోస్తుతే!’.దీపమే పరబ్రహ్మం. దీపంలో లక్ష్మీ దేవి ఉందనీ.. దీపం నుంచి వచ్చే తేజస్సులో బ్రహ్మ, విష్ణు,మహేశ్వరులు ఉన్నారనీ పురాణాలు...

Karthika Masam Danam: కార్తీక మాసంలో ఏ ఏ రోజు ఏమి దానం చేస్తే బాగుంటుంది?

కార్తీకంలో ప్రతి రోజు అమూల్యమైనదే కార్తీక మాసంలో పూజలు, వ్రతాలు ఆచరిస్తే సత్ఫలితాలు పొందుతారు. ఏ రోజు ఏమి దానం చేస్తే మంచిది. ♦ మొదటి రోజు : నెయ్యి, బంగారం. ♦ రెండవ రోజు : కలువపూలు, నూనె, ఉప్పు. ♦ మూడో రోజు : తదియ రోజున పార్వతీదేవిని పూజించాలి. ఉప్పు దానం చేయడం శుభప్రదం. ఫలితంగా శక్తి, సౌభాగ్యాలు సిద్ధిస్తాయి. ♦ నాలుగో రోజు : కార్తీకశుద్ధ చవితి. నాగులచవితిని పురస్కరించుకుని వినాయకుడికి, సుబ్రహ్మణ్యేశ్వర స్వామికి పూజలు చేయాలి. నూనె, పెసరపప్పు, దానం ఇవ్వాలి. సద్భుద్ది, కార్యసిద్ధి సాధ్యమవుతుంది. ♦ ఐదో రోజు : ఈ రోజును జ్ఞానపంచమి అంటారు. ఆదిశేషుని పూజించాలి. ఫలితంగా కీర్తి లభిస్తుంది. ♦ ఆరో రోజు : షష్టి రోజున బ్రహ్మచారికి ఎర్ర గళ్ళకండువా దానం చేస్తే సంతానప్రాప్తి కలుగుతుందని ప్రతీతి. సుబ్రహ్మణ్యేశ్వర స్వామిని పూజిస్తారు. ♦ ఏడో రోజు : సప్తమి రోజున దుర్గాదేవిని పూజించాలి. ఎర్రని వస్త్రంలో గోధుమలు దానం చేయాలి. దీంతో ఆయుష్సు వృద్ధి చెందుతుంది. ♦ ఎనిమిదో రోజు : అష్టమినాడు గోపూజ చేస్తే విశేష ఫలితాలు ఇస్తుంది. ముఖవర్చస్సు పెరుగుతుంది. ♦ తొమ్మిదో రోజు : నవమినాటి నుంచి మూడు రోజుల పాటు విష్ణుత...

Pushya Pournami: పుష్య పౌర్ణమి

పుష్య పౌర్ణమి పర్వదినాన చంద్రునితో పాటు లక్ష్మీనారాయణుడిని పూజిస్తారు. ఈ పవిత్రమైన రోజున ఉపవాసం ఉండి ఇంట్లో సత్యనారాయణ వ్రతం ఆచరించడంవల్ల కుటుంబంలో ఎలాంటి ఆటంకాలు రావని, జీవితాంతం ఆనందం, శ్రేయస్సు లభిస్తుందని చాలా మంది నమ్ముతారు. ఈ పుష్య పూర్ణిమను శాకంబరి పూర్ణిమ అని కూడా పిలుస్తారు. ఈ రోజున బ్రహ్మ ముహుర్తంలో నిద్రలేవాలి. గంగానదిలో లేదా ప్రవహించే నీటిలో స్నానం చేయడంవల్ల సకల పాపాలు తొలగిపోతాయని శాస్త్రవచనం. నదిలో స్నానం చేసేందుకు వీలు కాని వారు ఇంట్లో ఉన్న నీటిలో కొంత గంగాజలం వేసి స్నానం చేయాలి. శుభ్రమైన బట్టలు ధరించి ఉపవాస వ్రతం ఆరంభించిన అనంతరం సింధూరం, ఎర్రని దారం, పసుపు రంగు పువ్వులు, పండ్లు, తీపి పదార్థాలు, పంచామృతాలతో లక్ష్మీ నారాయణులను పూజించాలి. శ్రీహరి భజనలో పాల్గొనాలి. ఇదే రోజున సాయంత్రం పాలలో పంచదార, వండిన అన్నం కలిపి చంద్రునికి నైవేద్యంగా సమర్పించాలి. అనంతరం లక్ష్మీదేవిని పూజించాలి. ఇలా చేయడంవల్ల లక్ష్మీదేవి తమ ఇంట్లో నివసిస్తుందని పురాణ వచనం. రాత్రి సమయంలో దక్షిణవర్తి శంఖంలో గంగాజలం, కుంకుమ కలిపి శ్రీహరికి అభిషేకం చేయాలి. ఇలా చేయడం వల్ల లక్ష్మీదేవి కరుణించి ఆర్థిక ఇబ్బ...

Saphala Ekadasi: సఫల ఏకాదశి

మార్గశిర మాసంలో వచ్చే కృష్ణ పక్ష ఏకాదశిని సఫల ఏకాదశిగా జరుపుకుంటారు. ఈ ఏకాదశి గురించి బ్రహ్మాండ పురాణంలో చెప్పబడింది. ఈ ఏకాదశి గురించి శ్రీ కృష్ణభగవానుడు, ధర్మరాజుకు వివరించాడు. మాహిస్మతుడనే రాజు ఈ ఏకాదశిని ఆచరించినట్లు పురాణాల ద్వారా తెలుస్తుంది. ఈ ఏకాదశిని ఆచరించేవారు ధన్యులు. ఈ రోజున ఉపవాసం, జాగారం చేసి శ్రీమన్నారాయణుని అనుగ్రహం కోసం పూజిస్తారు. చేపట్టిన పనులు సఫలం కావాలంటే సఫల ఏకాదశి రోజు లక్ష్మీనారాయణులను పూజించడం సహా దానాలు చేయడం మంచిది. సఫల ఏకాదశి రోజున జాగరణ చేసి ఆలయాల్లో దీపాలను వెలిగిస్తే ఐదువేల సంవత్సరాలు తపస్సు చేసిన ఫలితం దక్కుతుందని అంటారు. ఈ రోజున శ్రీ మహా విష్ణువును లక్ష్మీ సమేతంగా పూజిస్తారు. ఈ ఏకాదశి రోజున చేసే ఉపవాసం, లక్ష్మీనారాయణుల పూజ, జాగారం వలన చేపట్టిన పనులు సఫలం అవుతాయని విశ్వాసం. సఫల ఏకాదశి వ్రతాన్ని ఆచరించే వాళ్లు ఉదయాన్నే తలస్నానం చేసి, ఇంటినీ, పూజా మందిరాన్ని శుభ్రపరిచి లక్ష్మీనారాయణుల చిత్ర పటాలు గంధం, కుంకుమ, పసుపు రంగు పుష్పాలతో అలంకరించాలి. ఏకాదశి పూజలో తులసి తప్పనిసరి. ఆవునేతితో దీపారాధన చేయాలి. లక్ష్మీనారాయణులకు శాస్త్రోక్తంగా షోడశోపచార పూజలు చ...

Karthika Masam: కార్తీక మాసంలో ఏమి తినాలి ? ఏ పనులు చేయాలి ? ఏ వ్రతాలు చేయాలి ?

కార్తిక మాసంతో సమానమైన మాసం, కృతయుగంతో సమమైన యుగం, వేదానికి సరితూగే శాస్త్రం, గంగతో సమానమైన తీర్థం లేవని అర్థం. శివ కేశవులిద్దరికీ అత్యంత ప్రీతికరమైన మాసం ఇది. ఉపవాస నిష్టలకూ, నోములకూ, వ్రతాలకూ ఈ మాసంలో ఎంతో ప్రాధాన్యం ఉంది. ప్రత్యేకించి శివారాధకులు అత్యంత పవిత్రమైన నెలగా పరిగణించే మాసం ఇది. ఈ నెల రోజులూ ప్రతిరోజూ సాయంవేళ దీపాలు వెలిగిస్తారు. కార్తీక మహా పురాణాన్ని పారాయణం చేస్తారు. కార్తిక సోమవారాలు, కార్తిక పౌర్ణమి పర్వదినాల్లో విశేష పూజలు నిర్వహిస్తారు. ఈ మాసంలో ప్రాతఃకాల స్నానాలకు ఎంతో విశిష్టత ఉంది. స్నానం పూర్తయిన తరువాత దీపారాధన చెయ్యాలనీ, రావిచెట్టు, తులసి, ఉసిరిక చెట్ల దగ్గర దీపాలు పెట్టడం ఉత్తమమనీ పెద్దలు చెబుతారు. మాసాలలో అసమానమైనదిగా పేరు పొందిన కార్తిక మాసంలో ఎన్నో పర్వదినాలున్నాయి. పఠించదగిన స్తోత్రాలు వామన స్తోత్రం, మార్కండేయకృత శివస్తోత్రం, సుబ్రహ్మణ్యాష్టకం, శ్రీ కృష్ణాష్టకం, సూర్య స్తుతి, గణేశ స్తుతి, దశావతార స్తుతి, దామోదర స్తోత్రం, అర్ధ నారీశ్వర స్తోత్రం, లింగాష్టకం, బిల్వాష్టకం, శివషడక్షరీ స్తోత్రం శ్రీ శివ స్తోత్రం,శివాష్టక...

మన పండుగలు సంస్కృతీ ప్రతిబింబాలు

మానవ జీవితం ముఖ్యంగా ప్రకృతిపై ఆధారపడి వుంటుంది. ఈ ప్రకృతిలోని మార్పులను జ్యోతిషశాస్త్రం ఆధారంగా గుర్తించి, గ్రహ నక్షత్రాదుల ప్రభావాలను పరిశీలిస్తూ, కాలానుగతికమైన పండుగలను ధర్మశాస్త్రం నిర్ణయిస్తుంది. ప్రకృతిలో వచ్చే మార్పులకు అనుగుణంగా తమను తాము తీర్చిదిద్దుకోవడం పండుగల ఏర్పాటులో ముఖ్యమైన ఉద్దేశం. నోములు, వ్రతాలు, ఉత్సవాలు, పర్వాలు, పండుగలు అంటూ వాటికి మనం పేర్లు పెట్టుకుంటున్నాం. ఈ దేశంలో సంవత్సరం మొత్తం ఏదో రూపంలో ఏదో ఒక పర్వం నిర్వహిస్తూనే వుంటారు. పండుగలు జరుపడంలో మహిళల దే ప్రముఖ పాత్ర. మహిళలు అధికసంఖ్యలో ఐకమత్యంతో పాల్గొని చురుకుగా చేసే పండుగల్లో బోనాలు, బతుకమ్మ, గొబ్బెమ్మ లు అగ్రస్థానంలో నిలుస్తాయ. శ్రావణమంగళ, శుక్రవారాల్లో నోచే నోములకూ ప్రముఖస్థానమే. మాసాలపరంగా ఆలోచిస్తే మన పండుగల్లో మొట్టమొదటి చైత్రశుద్ధ పాడ్యమినాడు నిర్వహించే 'ఉగాది' పండుగ. తెలుగువారికే ఇది ప్రత్యేకమైన పండుగ. ఈరోజు ఆరు రుచులతో కూడుకున్న వేపపువ్వు పచ్చడిని ఆరగించిన తర్వాతనే మిగిలిన పనులు ప్రారంభిస్తాము. ప్రకృతికి నమస్కరించే తెలుగువారి మొదటి పండుగ ఇది. సంక్రాంతి తెలుగువారు న...

Kotappakonda Temple: శ్రీ త్రికోటేశ్వర స్వామి వారి ఆలయం - కోటప్పకొండ

కోటప్ప కొండగా ప్రఖ్యాతి చెందిన త్రికూటాద్రి " శ్రీ త్రికోటేశ్వర స్వామి ఆలయం గుంటూరు జిల్లా నరసరావుపేటకు సమీపంలో ఉంది. ఈ కోటప్ప కొండపై మాత్రం కాకులు వాలవు. దీనికి కారణం కాకులకు ఉన్నటువంటి శాపం అని అక్కడి స్థానికుల అభిప్రాయం. అసలు ఈ కొండపై కాకులు వాలకుండా శాపం ఎందుకొచ్చిందో తెలియాలంటే ముందుగా కోటప్ప కొండ చరిత్ర గురించి తెలుసుకోవాలి. త్రికూటాద్రి కోటప్పకొండను త్రికోటేశ్వరాయలం, త్రికుటాద్రి అని కూడా పిలుస్తారు. గొప్ప శైవ క్షేత్రంగా కీర్తి పొందిన ఈ క్షేత్రంలో ఏ దిశలో చూసినా రుద్ర, బ్రహ్మ, విష్ణు అనే మూడు శిఖరాలు దర్శనమిస్తాయి. అందుకే దీనిని "త్రికుటాద్రి అని పిలుస్తారు. స్థల పురాణం దక్షయజ్ఞంలో జరిగిన అవమానం కారణంగా సతీదేవి దేహత్యాగం చేస్తుంది. సతీదేవి వియోగం తర్వాత పరమ శివుడు పిచ్చివాడై ముల్లోకాలు తిరుగుతుండగా, కోటప్పకొండ శివుని ఆకర్షించి, ఆశ్రయమిచ్చింది. శివుడు బాల దక్షిణామూర్తి రూపంలో 12 సంవత్సరాలు ధ్యాన నిమగ్నుడై తపస్సు గావించిన పవిత్ర స్థలమే ఈ త్రికోటేశ్వరాలయం. గొల్లభామ భక్తి ఈ క్షేత్రం మీద శివుడు తపస్సు చేస్తుండగా 'ఆనంద వల్లి' అనే గొల్లభామ ప్రతిరోజూ పాలు, తేనెలతో శివు...

HINDU DHARMAM

Search This Blog