Bhadrapada Masam: భాద్రపద మాసం 2024

చాంద్రమానంలో భాద్రపద మాసం ఆరవ నెల.
ఈ నెలలోని పౌర్ణమినాడు చంద్రుడు పూర్వాభాద్ర లేదా ఉత్తరాభాద్ర నక్షత్రానికి సమీపంలో ఉండటం చేత ఇది భాద్రపద మాసం అని అంటారు.
దశావతారాలలో మూడవ అవతారమైన వరాహ అవతారాన్ని, అయిదవ అవతారమైన వామన అవతారాన్ని శ్రీ మహావిష్ణువు భాద్రపదమాసంలోనే ధరించాడు.
ఈ నెలలో హృషీకేశుని ప్రీతీ కొరకు ఉప్పును, బెల్లంను, దానం చేయడం మంచిది.
ఈ నెలలో ఏకన్నా ఆహారవ్రతం ముఖ్యమైనది. ఈ వ్రతంలో ఒక పూట భోజనం చేసి మరోపూట ఉపవాసం ఉండాలి. ఇలా చేయడం వల్ల సంపదలు చేకూరుతాయి అని ధర్మసింధు చెబుతోంది.
పితృదేవతల పూజకు కూడా ఈ మాసం ఎంతో అనువైనది.
ఈ నెలలోని శుక్లపక్షం దేవతాపూజకు ఉత్తమమైనది కాగా, కృష్ణపక్షం పితృపూజకు విశేషమైనది.
భాద్రపద బహుళ పాడ్యమి నుండి అమావాస్య వరకు గల కాలానికి "మహాలయపక్షం" అని పేరు .దీనిని పితృపక్షం అని కూడా పిలుస్తారు .
మహాలయ పక్షాలలో ఎటువంటి శుభకార్యాలు చేయరు.
మహాలయపక్షంలో ప్రతిరోజు చనిపోయిన తల్లితండ్రులకు, పూర్వీకులకు తర్పణాలు వదిలి , కర్మలు చేయాలనీ శాస్త్రం చెబుతోంది.
ఈ మహాలయ పక్షంలోని కర్మల గురించి, స్కందపురాణంలోని నాగ ఖండంలోను, మహాభారతంలోను వివరించబడింది.

2024: సెప్టెంబర్ 04 నుండి అక్టోబర్ 02 వరకు

Comments

Bhogi Festival: భోగ భాగ్యాల భోగి

నాలుగు రోజుల సంక్రాతి పండుగకు సంబంధించి మొదటి రోజు భోగి. ధనుర్మాసంలో చివరి రోజు భోగి. భోగినాడు తలంటు స్నానము చేయాలి, ఈ స్నానంతో భోగి పీడ వదిలింది అని సంతోషించాలి. ఇంటిని మంగళ తోరణాలతో , గడపను పసుపుకుంకుమలతో అలంకరించాలి. తెల్లవారకముందే వేసిన భోగిమంటలు చుట్టూ ఇంటిళ్లిపాది చేరి చలి కాచుకోవడం, స్నానం చేసి, కొత్త బట్టలు కట్టడం ఒక సరదా. మధ్యాహన వేళ బొమ్మల కొలువు పెట్టాలి. సూర్యాస్తమయం లోపల ఎనిమిది సంవత్సరాల వయస్సు ఉన్న బాలబాలికలకు భోగి పళ్లు పోయాలి. భోగి నాడు సజ్జ రొట్టెలు తినడం ఆచారం, నువ్వులు అద్దిన సజ్జ రొట్టెలు ఈనాడు భోజనంలో తప్పకుండ ఉండాలి. భోగినాడు శివునికి నేతితో అభిషేకం చేయడం మంచిది అని శివరహస్యం అనే గ్రంధం చెపుతుంది. గోదాదేవి రంగనాధుని ధనుర్మాసం ముపైరోజులు సేవించి ఆనాడే స్వామిని కళ్యాణం చేసుకుని స్వామిలో లీనమైంది అని వైష్ణవ గ్రంధాలూ వర్ణిస్తాయి. ఆ రోజు శ్రీరంగ క్షేత్రంలో మహావైభవంగా గోదారంగనాధుల తిరుకల్యాణం నిర్వహిస్తారు. కొన్ని వైష్ణవ ఆలయాలలో కూడా గోదారంగనాధుల కళ్యాణం నిర్వహిస్తారు. ఈ రోజు వస్త్రదానం చేస్తే మహాపుణ్యం అని విష్ణు ధర్మోత్తర పురాణం చెపుతుంది. నువ్వులు దానం ఇస...

Kadiri Brahmotsavam 2025: శ్రీ లక్ష్మి నరసింహస్వామి వారి బ్రహ్మోత్సవాలు 2025 - కదిరి

శ్రీ లక్ష్మి నరసింహస్వామి వారి బ్రహ్మోత్సవాలు మార్చి 09 నుంచి ప్రారంభం కానున్నాయి . వాహన సేవ వివరాలు మార్చి 09 - అంకురార్పణ మార్చి 10 - శ్రీవారి కల్యాణోత్సవం మార్చి 11 - హంస వాహనం మార్చి 12 - సింహ వాహనం మార్చి 13 - హనుమంత వాహనం మార్చి 14 - బ్రహ్మ గరుడ వాహనం మార్చి 15 - శేష వాహనం మార్చి 16 - సూర్యప్రభ వాహనం, చంద్ర ప్రభ వాహనం మార్చి 17 - మోహిని ఉత్సవం మార్చి 18 - ప్రజా గరుడ సేవ మార్చి 19 - గజ వాహనం మార్చి 20 - బ్రహ్మ రథోత్సవం మార్చి 21 - అశ్వవాహనం (అలకోత్సవం) మార్చి 22 - తీర్థవాది, చక్రస్నానం, వసంతోత్సవం మార్చి 23 - ఫుష్ప యాగం

Vaikunta Ekadasi: ముక్కోటి ఏకాదశి

ఏడాదికి ఇరవైనాలుగు ఏకాదశులు వస్తాయి. ప్రతి ఏకాదశీ పవిత్రమైందే. అందులో ఈ వైకుంఠ ఏకాదశి లేదు. ఎందుకంటే మిగతా ఏకాదశులు చంద్రమానం ప్రకారం గణిస్తే వాటికి భిన్నంగా సౌరమానం ప్రకారం దీన్ని గణిస్తారు. సూర్యుడు ఉత్తరాయణానికి మారే ముందు వచ్చే శుద్ద ఏకాదశినే వైకుంఠ ఏకాదశి లేదా ముక్కోటి ఏకాదశి అంటారు. ఈ రోజున వైకుంఠ వాకిళ్లు తెరుచుకొని ఉంటాయని వైష్ణవాలయాలలో గల ఉత్తర ద్వారం వద్ద భక్తులు తెల్లవారుజామునే వేచి ఉంటారు . మామూలు రోజుల్లో.. దేవాలయాల ఉత్తర ద్వారాలు మూసి ఉంచుతారు. కానీ, ముక్కోటి రోజున భక్తులు ఉత్తరద్వారం గుండా వెళ్ళి మహావిష్ణువును దర్శనం చేసుకొంటారు. ముక్కోటి రోజున మహావిష్ణువు గరుడ వాహనారూఢుడై మూడు కోట్ల దేవతలతో భూలోకానికి దిగివచ్చి భక్తులకు దర్శనమిస్తాడు. ఈ రోజున వైష్ణవ ఆలయాల్లో ప్రత్యేక పూజలు, హోమాలు, ప్రవచనాలు, ప్రసంగాలు ఉంటాయి. ఏకాదశినాడు ఉపవాసం ఉండి, ద్వాదశినాడు అన్న దానం చేస్తే మంచిదని చెబుతారు. ఈ రోజున ముఖ్యమైనవి ఉపవాసం, జాగరణ,హరినామ సంకీర్తన, పురాణపఠనం అటు తర్వాత జపం, ధ్యానం. ఈరోజు పూర్తిగా ఉపవసించాలి; తులసి తీర్థం తప్ప ఏదీ తీసుకోకూడదు. ఈనాడు ఉపవసించినవారు పాప ...

Karthika Masam: కార్తీకమాసం ఈ నెలరోజులూ ఏం చేయాలి - ఏం చేయకూడదు

కృతయుగంతో సమానమైన యుగం, వేదాలకు సమానమైన శాస్త్రం, గంగకు సమానమైన నది, కార్తీక మాసానికి సమానమైన మాసం లేదు. కార్తీక మాసం శివుడికి, మహా విష్ణువుకు అత్యంత ప్రీతికరమైనది. కార్తీక పురాణంలో కార్తీక సోమవారం, జ్వాలాతోరణం మహాశివుడి ప్రాముఖ్యతను తెలియజేస్తే బలి పాడ్యమి, ఏకాదశి, క్షీరాబ్ది ద్వాదశి శ్రీ మహావిష్ణువు ప్రాముఖ్యతను స్పష్టంగా తెలియజేస్తాయి. కార్తీక పురాణం లో కూడా మొదటి 15 అధ్యాయాలు ఈశ్వరుడి ప్రాముఖ్యతను, ఆఖరి 15 అధ్యాయాలు శ్రీహరి ప్రాధాన్యతను తెలియజేస్తాయి. కార్తీక మాసంలో ముఖ్యంగా పాటించాల్సిన నియమాలు స్నానం కార్తీక మాసంలో సూర్యుడు తులా రాశిలో ఉండటం వల్ల నదిలో నదీ ప్రవాహానికి ఎదురుగా నిలబడి స్నానం ఆచరించడం వల్ల శరీరానికి శక్తి కలిగి ఆరోగ్యంగా ఉంటారు. పురాణాల పరంగా కార్తీక నెలరోజులూ సూర్యోదయానికి ముందు నదీస్నానం చేస్తే సకల పాపాలు నశిస్తాయని అంటారు. దీపం ‘దీపం జ్యోతి పరబ్రహ్మం.. దీప జ్యోతి జనార్దన.. దీపో మేహరతు పాపం.. సంధ్యాదీపం నమోస్తుతే!’.దీపమే పరబ్రహ్మం. దీపంలో లక్ష్మీ దేవి ఉందనీ.. దీపం నుంచి వచ్చే తేజస్సులో బ్రహ్మ, విష్ణు,మహేశ్వరులు ఉన్నారనీ పురాణాలు...

Edulabad Ranganatha Swamy Temple: శ్రీ రంగనాథ స్వామి ఆలయం - ఏదులాబాద్

తెలంగాణలోని మేడ్చల్ జిల్లా ఘట్కేసర్ మండలం ఎదులబాద్ గ్రామంలో శ్రీ గోదా సమేత రంగనాథ స్వామి దేవాలయం వెలసి ఉంది. సుమారు 500 సంవత్సరాల చరిత్ర గల ఈ ఆలయం ఘటకేసర మండల కేంద్రానికి ఐదు కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. పన్నెండు మంది ఆళ్వారులలో ఒకే స్త్రీ మూర్తి గోదాదేవి. విష్ణుచిత్తునికి తులసి వనంలో దొరికిన గోదాదేవి ఆండాళ్ గా పెరిగి రంగనాయకుడే తన భర్తగా భావించి ఆయన కోసం సిద్ధం చేసిన మాలలను ముందు తానే ధరించేది. ఇదేమిటని కలవరపడిన విష్ణుచిత్తునికి రంగనాయకుడు కలలో కనిపించి ఆమె ధరించిన మాలలు తనకు ఇష్టమని అవే తనకు అలంకరించామని చెబుతాడు. ఆ విధంగా గోదాదేవి తన ప్రణయ భక్తితో రంగనాయకుని మనసు గెలుచుకుంది. ఆలయ విశేషాలు వైష్ణవ సంప్రదాయం ప్రకారం పూజా కార్యక్రమాలు జరిగే ఈ ఆలయం అద్భుతమైన కట్టడాలు, చక్కని శిల్పకళతో ఎంతో రమణీయంగా ఉంటుంది. అందమైన రాజగోపురం పైన చెక్కిన రకరకాల శిల్పాలు భక్తులను ఆకర్షిస్తాయి. భక్తులు ముందుగా ఆలయ ప్రాంగణంలో ఉన్న పుష్కరిణిలో స్నానమాచరించి స్వామివారి దర్శనం చేసుకుంటారు. అప్పన దేశికాచారికి స్వప్న సాక్షాత్కారం ఎదులబాద్ను పూర్వం రాయపురం అని పిలిచేవారట. అప్పన దేశికాచారి అనే విష్ణుభక్తుడు, బ్ర...

Pushya Pournami: పుష్య పౌర్ణమి

పుష్య పౌర్ణమి పర్వదినాన చంద్రునితో పాటు లక్ష్మీనారాయణుడిని పూజిస్తారు. ఈ పవిత్రమైన రోజున ఉపవాసం ఉండి ఇంట్లో సత్యనారాయణ వ్రతం ఆచరించడంవల్ల కుటుంబంలో ఎలాంటి ఆటంకాలు రావని, జీవితాంతం ఆనందం, శ్రేయస్సు లభిస్తుందని చాలా మంది నమ్ముతారు. ఈ పుష్య పూర్ణిమను శాకంబరి పూర్ణిమ అని కూడా పిలుస్తారు. ఈ రోజున బ్రహ్మ ముహుర్తంలో నిద్రలేవాలి. గంగానదిలో లేదా ప్రవహించే నీటిలో స్నానం చేయడంవల్ల సకల పాపాలు తొలగిపోతాయని శాస్త్రవచనం. నదిలో స్నానం చేసేందుకు వీలు కాని వారు ఇంట్లో ఉన్న నీటిలో కొంత గంగాజలం వేసి స్నానం చేయాలి. శుభ్రమైన బట్టలు ధరించి ఉపవాస వ్రతం ఆరంభించిన అనంతరం సింధూరం, ఎర్రని దారం, పసుపు రంగు పువ్వులు, పండ్లు, తీపి పదార్థాలు, పంచామృతాలతో లక్ష్మీ నారాయణులను పూజించాలి. శ్రీహరి భజనలో పాల్గొనాలి. ఇదే రోజున సాయంత్రం పాలలో పంచదార, వండిన అన్నం కలిపి చంద్రునికి నైవేద్యంగా సమర్పించాలి. అనంతరం లక్ష్మీదేవిని పూజించాలి. ఇలా చేయడంవల్ల లక్ష్మీదేవి తమ ఇంట్లో నివసిస్తుందని పురాణ వచనం. రాత్రి సమయంలో దక్షిణవర్తి శంఖంలో గంగాజలం, కుంకుమ కలిపి శ్రీహరికి అభిషేకం చేయాలి. ఇలా చేయడం వల్ల లక్ష్మీదేవి కరుణించి ఆర్థిక ఇబ్బ...

Three days of Sankranti: మూడు రోజుల సంక్రాంతి పండుగ

సంక్రాంతి రోజున సూర్యుడు మకర రాశిలోకి ప్రవేశిస్తాడు. ఈ రోజుతో దక్షిణాయనం ముగిసి ఉత్తరాయణ పుణ్యకాలం ప్రారంభమవుతుంది. సంక్రాంతి పండుగ పుష్య మాసంలో వస్తుంది.ఇది మూడు రోజుల పండుగ.దీనిని పెద్ద పండుగగా పరిగణిస్తాము. మార్గశిర మాసం, పుష్య మాసాలు హేమంత ఋతువులో వస్తాయి. ఇది చలి కాలం. చలి గజ గజా వణికిస్తూ ఉంటుంది . మొదటి రోజు "భోగి" ఉదయాన్నే లేచి ఇంటి ముందు ముగ్గులు వేస్తారు. "స్వర్గ వాకిళ్లు" అనే ముగ్గును వేస్తారు. ముగ్గుమధ్యలో "గొబ్బెమ్మలు" పెడతారు. వీధులలో "భోగి మంటలు" వేస్తారు. కుటుంబంలోని వారందరూ తలస్నానాలు చేసి "సంక్రాంతి లక్ష్మి" ని పూజిస్తారు. కొత్త బట్టలు కట్టుకుంటారు. సాయంత్రము చిన్నపిల్లలకు భోగి పళ్ళు పోసి పేరంటము జరుపుతారు. బొమ్మల కొలువును ఏర్పరచడం కూడ వుంటుంది. బొమ్మలకు హారతి యిచ్చి, పేరంటం చేస్తారు. రెండవ రోజు "సంక్రాంతి" ఈ రోజున సూర్యుడు మకర రాశిలోకి ప్రవేశిస్తాడు. ఈ రోజుతో దక్షిణాయనం ముగిసి ఉత్తరాయణ పుణ్యకాలం ప్రారంభమవుతుంది. ఈ రోజున స్వర్గ వాకిళ్లు తెరుస్తారని హిందువుల నమ్మకం. పితృదేవతలకు "తర్పణాలు" వదులు...

Shani Trayodashi: శని త్రయోదశి

త్రయోదశి తిధినాడు శనివారం వస్తే ఆ రోజు శని త్రయోదశి అవుతుంది. ఆ రోజు శనిభగవానుడిని విశేషంగా పూజిస్తారు. శ్రీ సత్యనారాయణ స్వామి వ్రతకల్పము ప్రకారం శని పుష్యమాసంలోని శుక్ల పక్షంలో నవమి తిధినాడు జన్మించాడు. ఆ రోజు శనివారం, భరణి నక్షత్రంలో శని జన్మించాడు. శాంతిపీఠికలోని వివరాలు మరోరకంగా చెబుతున్నాయి. మహాతేజస్సుతో వెలుగొందే శని నిలవర్ణంలో ఉంటాడు. అయన ఛత్రం రంగు కూడా నీలమే. ఇక్కడ నిలవర్ణం అంటే నలుపు అని అర్ధం. అయన సౌరాష్ట్ర దేశంలో జన్మించాడు. అతనిది కాశ్యపస గోత్రం. మాఘ బహుళ చతుర్దశినాడు శని జన్మించాడు. ఉత్తర భారతదేశంలో శనిత్రయోదశినాడు కాకుండా అమావాస్యనాడు నిర్వహించుకుంటారు. పుర్ణిమాంత పంచాంగాలను అనుసరించి జ్యేష్ఠా అమావాస్య నాడు శనిజయంతి. తెలుగు పంచాంగాల ప్రకారం వైశాఖ అమావాస్యనాడు వస్తుంది. త్రయోదశి, చతుర్దశి, అమావాస్య తిధులు శని ఆరాధనకు తగినవని మనకు తెలుస్తుంది. శని త్రయోదశి నాడు శనిని పూజిస్తే శనిగ్రహ దోషాలు తొలగిపోతాయి. ఏలినాటి శని, అష్టమ, అర్ధాష్టమ శని జరుగుతున్న రాశులు వారు శనిని ఆరాధించాలి. శని మహర్దశ లేదా అంతర్దశ జరుగుతున్న వారుగాని, జాతకంలో శని చేదు స్థానాలలో ఉండగా జన...

Saphala Ekadasi: సఫల ఏకాదశి

మార్గశిర మాసంలో వచ్చే కృష్ణ పక్ష ఏకాదశిని సఫల ఏకాదశిగా జరుపుకుంటారు. ఈ ఏకాదశి గురించి బ్రహ్మాండ పురాణంలో చెప్పబడింది. ఈ ఏకాదశి గురించి శ్రీ కృష్ణభగవానుడు, ధర్మరాజుకు వివరించాడు. మాహిస్మతుడనే రాజు ఈ ఏకాదశిని ఆచరించినట్లు పురాణాల ద్వారా తెలుస్తుంది. ఈ ఏకాదశిని ఆచరించేవారు ధన్యులు. ఈ రోజున ఉపవాసం, జాగారం చేసి శ్రీమన్నారాయణుని అనుగ్రహం కోసం పూజిస్తారు. చేపట్టిన పనులు సఫలం కావాలంటే సఫల ఏకాదశి రోజు లక్ష్మీనారాయణులను పూజించడం సహా దానాలు చేయడం మంచిది. సఫల ఏకాదశి రోజున జాగరణ చేసి ఆలయాల్లో దీపాలను వెలిగిస్తే ఐదువేల సంవత్సరాలు తపస్సు చేసిన ఫలితం దక్కుతుందని అంటారు. ఈ రోజున శ్రీ మహా విష్ణువును లక్ష్మీ సమేతంగా పూజిస్తారు. ఈ ఏకాదశి రోజున చేసే ఉపవాసం, లక్ష్మీనారాయణుల పూజ, జాగారం వలన చేపట్టిన పనులు సఫలం అవుతాయని విశ్వాసం. సఫల ఏకాదశి వ్రతాన్ని ఆచరించే వాళ్లు ఉదయాన్నే తలస్నానం చేసి, ఇంటినీ, పూజా మందిరాన్ని శుభ్రపరిచి లక్ష్మీనారాయణుల చిత్ర పటాలు గంధం, కుంకుమ, పసుపు రంగు పుష్పాలతో అలంకరించాలి. ఏకాదశి పూజలో తులసి తప్పనిసరి. ఆవునేతితో దీపారాధన చేయాలి. లక్ష్మీనారాయణులకు శాస్త్రోక్తంగా షోడశోపచార పూజలు చ...

Harivarasanam: హరివరాసనం.. విశ్వమోహనం (అర్ధం తో )

శబరిమల అయ్యప్ప స్వామి పవళింపు పాత హరివరాసనం. ఈ పాట వింటుంటే మది ఆనంద తాండవం చేస్తుంది. ఈ పాట పాడుతుండగా గర్భాలయంలో ఒక్కొక్క దీపం కొండెక్కిస్తారు.చివరికి ఒక దీపం మాత్రం ఉంచుతారు. 1950 వ దశకంలో శబరిమల నిర్మానుష్యంగా ఉండేది. ఆ కాలంలో గోపాలమీనన్ అనే భక్తుడు స్వామివారికి ప్రత్యేక పూజల సందర్భంగా ఈ పాటను పారాయణ చేసేవాడు. గోపాలమీనన్ మరణ వార్త తెలుసుకున్న అప్పటి తంత్రిగా (పూజారి) వున్న ఈశ్వర్ నంబూద్రి ఆ రోజు ఆలయం మూసే సమయంలో హరివరాసనం గానం చేశాడు. అప్పటి నుండి శబరిమలలో ఆలయం మూసే ముందు ఈ పాట పాడడం సంప్రదాయంగా మారింది. హరివరాసనం విశ్వమోహనం - హరిదధీశ్వరం ఆరాధ్యపాదుకం అరివిమర్ధనం నిత్యనర్తనం - హరిహరాత్మజం దేవమాశ్రయే శరణం అయ్యప్పా - స్వామి శరణం అయ్యప్పా శరణం అయ్యప్పా - స్వామి శరణం అయ్యప్పా సమున్నతమైన ఆసనాన్ని అధిష్టించినవాడివి, విశ్వాన్ని మోహింపచేసేవాడివి, సూర్యునిచే పాదపూజలందుకునేవాడివి, శత్రులను(ఆత్మశత్రులు, బాహ్య శత్రులు) నాశనం చేసేవాడివి, హరిహరులు పుత్రడవు అయిన ఓ అయ్యప్ప దేవా నీ ఆశ్రయం కోరుతున్నాను. శరణకీర్తనం శక్తమానసం - భరణలోలుపం నర్తనాలసం అరుణభాసురం భూతనాయకం - హరిహరాత్మజం దే...

HINDU DHARMAM

Search This Blog